مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

طلاسم البلیناس |
طلا | شهناز مسناوی طَلا، یا زر، فلز زرد درخشان، نرم، کاملاً چکش‌خوار، انعطاف‌پذیر، گران‌بها با ارزش اقتصادی و کاربرد زینتی، با بار اعتقادی و رازآمیر و با خواص دارویی در فرهنگ مردم.
طرائف الظرائف | محمد جعفری (قنواتی) طَرائِفُ الظَّرائِف، کتابی مشتمل‌بر حکایات و لطایف تعلیمی از جهانگیر میرزا، فرزند سوم عباس میرزا، نایب‌السلطنۀ فتحعلی شاه قاجار.
طراز الاخبار | محمد جعفری (قنواتی) طَرازُ الْاَخْبار، کتابـی در فنـون، آداب و فواید قصه‌خوانی از عبدالنبی فخرالزمانی، قصه‌خوان، شاعر و نویسندۀ سدۀ 11 ق / 17 م.
طب نبوی |
طبق کشی | هایدا فرخنده طَبَقْ‌کِشی، حمل وسیله‌ها یا خوراکیها با سینی‌ای بزرگ به نام طبق که روی سر گذاشته می‌شود.
طبق |
طب عامه |
طب ائمه |
طب |
طاهر و زهره | حسن ذوالفقاری طاهِـر و زُهْره، از معروف‌ترین افسانه‌های عاشقانۀ ترکمنی که معمولاً به‌همراه نواختن ساز نقل می‌شود. طاهر و زهره در کنار نقلهایی چون اصلی و کرم، صیاد و همراه، حورلقا و همراه، نجف اُقلان، ورقه و گلشاه، گل و بلبل، شاه صنم و غریب، وامق و عذرا، لیلی و مجنون و یوسف و زلیخا اجرا می‌شود که بسیاری از آنها متأثر از ادب...
اذنه |
اذرح | علی بهرامیان اَذْرُح‌، ناحیه‌ای‌ در غرب‌ اردن كه‌ به‌ سبب‌ چند حادثۀ تاریخی‌ در صدر اسلام‌، شهرت یافت‌. اذرح‌ میان‌ دو شهر معان‌ و پترا (بطرا، البتراء) قرار داشت و از اردوگاههای‌ مهم‌ لشكریان‌ روم به‌شمار می‌رفت‌ و احتمالاً یكی‌ از منزلگاههای‌ كاروانهای‌ تجاری‌ حجاز به‌ سوی‌ شام‌ بود (نك‍ : EI2). در سال‌ 9ق‌ كه‌ پیامبر(ص‌...
طاهر آب‎شناس |
طالع و طالع بینی |
طالب و زهره | نادعلی فلاح زاده طالِب و زُهْره، یا طالب طالبا / طالبا، از افسانه‌های عاشقانۀ مشهور مازندرانی و نیز از مشهورترین مقامهای آوازی موسیقی رایج در این منطقه.
طالبا |
طاقیه |
طاق یا جفت | علی آخرتی طاقْ یا جُفْت، از بازیهای رقابتی همراه با شرط‌بندی که در نواحی مختلف، نامهای محلی گوناگونی دارد (نک‍ : دنبالۀ مقاله)، اما اصول و قواعد آن تقریباً مشابه است.
طاقدیس | جواد رسولی طاقْدیس، کتابی تمثیلی، مبتنی بر سبک منبری و بسیار متأثر از فرهنگ و ادب عامه، از ملا احمد نراقی.
طاق بستان | محسن احمدی طاقِ بُسْتان، جایگاهی با چند اثر تاریخی از دورۀ ساسانی که مردم پیوندهای فرهنگی دیرینه با آنها دارند.
طاعون | علی مهدی زاده طاعون، بیماری عفونی و همه‌گیر در میان جوندگان، به‌ویژه موشها، که از طریق کک موشها به انسان، و از انسان به انسان منتقل می‌شود.
طاس | حمیدرضا نیک‌روش طاس، یا تاس، سازی از خانوادۀ آلات کوبه‌ایِ پوست‌صدا که با دو مضراب از جنس چرم یا تسمۀ لاستیکی نواخته می‌شود. نواختن طاس در میان عشایر مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه رواج دارد.
ضیاءپور | معصومه ابراهیمی ضیاءْپور، جلیل، از نخستین پژوهشگران عرصۀ پوشاک و جنگ‌افزار مردم ایران و نیز از پیشگامان نقاشی نوین.
ضریح | مینا احمدیان ضَریح، یا مَحجَر، سازه‌ای صندوقی‌شکل، مشبک از جنس چوب، طلا، نقره، مس و جز آن، نهاده‌شده بر روی قبر امام، امامزاده یا بزرگان مذهبی، با کارکردهای حفاظت، زیارت، دخیل، توسل، نذر و جز اینها.
شیون فومنی | محمدحسین شمسایی شیوَنِ فومَنی، میر احمد، شاعر گیلانی (1325-1377 ش / 1946- 1998 م) که به‌سبب گرایش به شعر گیلکی و پرداختن به آیین و آداب بومی گیلان، نام و اشعارش در این سامان رایج گشته است.
شیرینی | نیره افتخاری شیرینی، از خوردنیها و تنقلات شیرین با کاربردهای آیینی.
ششه به در | نیره افتخاری از جشنهای کهن ایرانیان در روز ششم فروردین، که امروزه در میان زردشتیان و نیز در برخی از مناطق مرکزی ایران برگزار می‌شود.
شش انداز | مریم یادگاری غذایی به‌صورت خورش که در برخی جاها بیشتر برای مناسبتی خاص مثل شب شش نوزاد، و در برخی از مناطق برای زمانی معین در سال، مثل شبهای دهم تا آخر بهمن می‌پزند.
شروین دشتبی | یاسمین مجتهدپور از داستانهای عاشقانۀ ایران باستان. اصل این داستان از پیش از اسلام است و به نامهای «شروین و مریه» و «شروین و خورّین» نیز شناخته می‌شود.
شروه | لیلا احمدی کمرپشتی نوعی آواز غم‌انگیز رایج در بوشهر، بندرعباس، خوزستان، فارس، بویراحمد و کرمان.
شرف شمس | حسن اکبری بیرق نام حروفی که بر عقیق زرد‌رنگ حک می‌شود و برای آن خاصیتی حِرزگونه و حفاظتی می‌انگارند.
شرفشاهی | لیلا احمدی کمرپشتی دوبیتیهای محلی گیلکی، منسوب به حسن زمانی شرفشاهی دولایی، و نام آهنگی در موسیقی گیلان.
شرح زندگانی من | یا تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه، خاطرات و سرگذشت عبدالله مستوفی (1255- 1329 ش / 1876-1950 م) از دولتمردان دورۀ قاجار و پهلوی اول.
شربت | حسن اکبری بیرق نوشیدنی‌ای شیرین و معمولاً خنک، مرکب از آب به‌عنوان مادۀ اصلی و شکر یا قند، عسل، دوشاب و مانند آن به‌عنوان شیرین‌کننده، به همراه افزودنیهایی مانند عصارۀ میوه‌ها یا عرق برخی از گلها و گیاهان.
شراب | حسن اکبری بیرق مایعی مستی‌آور که از تخمیر انگور، خرما و برخی از دیگر میوه‌ها و غلات به دست می‌آید.
شجره نامه |
شترکشی | علی آخرتی نام فیلمی مستند به کارگردانی فرهاد ورهرام با رویکردی مردم‌شناسانه، دربارۀ مراسم عید قربان در شهر کاشان.
شتر قربانی |
شتر بردبار | وحید وحیدیان فیلم مستند 30دقیقه‌ای که قسمت دوم از یک مجموعۀ مستند هفت‌قسمتی به نام «کشتی کویر» به کارگردانی احمد ضابطی جهرمی، که آن را در سالهای 1369-1370 ش ساخته است.
شتر | اصغر کریمی جانور چهارپای بلندقامت، پستاندار، گیاه‌خوار نشخوارکننده، حلال‌گوشت، مقاوم در برابر تشنگی و گرما، اهلی‌شده برای بارکشی و سواری در بیابانها و صحراها، و تربیت‌شده برای كشیدن خیش كشاورزی، گرداندن دستگاههای عصاری و به‌حرکت‌درآوردن چرخهای آبکشی از چاهها.
شپش | محسن ابراهیمی انگلی ریز و خون‌خوار که در طب قدیم و طب مردمی، ادبیات و باورهای فرهنگی مردم مطرح بوده است.
شپرد، سفرنامه | پیمان متین گزارش سفر ویلیام اَشتِن شپرد، نویسندۀ انگلیسی در 1274 ق / 1857 م، با عنوان «از بمبئی تا بوشهر و بصره» (نک‍ : مأخذ).
شبیه خوانی |
شب هفت |
شب‎نشینی | علی آنی زاده مهمانی شبانه با حضور جمعی از دوستان، اقوام و یا همسایگان بعد از صرف شام، به‌منظور گذراندن شب، همراه با صرف شب‎چره، و اجرای فعالیتهای سرگرم‌کننده مانند نقل داستان و شعرخوانی.
شب کوری |
شب کلاه |
شب قدر |
شب شش | اصغر کریمی پایان روز پنجم و آغاز شب ششم تولد نوزاد، که با باورهایی دربارۀ خطرناک‌بودن این شب برای نوزاد و زائو و نیز آیینها و مراسمی برای برون‌‌رفت از آن همراه است.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام